7.2 PELBAGAI KAEDAH MEMBINA PENGORAKAN

7.2.1   Cara garisan selari

Untuk pengetahuan anda kaedah ini hanya dapat digunakan bagi objek yang mempunyai bentuk keratan rentas yang sekata bagi keseluruhan panjangnya seperti prisma dan selinder. Garisan yang selari degan paksi objek akan dilukis pada gambarajah hamparan muka secara terus kerana ia masih lagi dalam panjang sebenar.Apabila objek itu adalah sebuah prisma (Rajah 7.2(a) – Rajah 7.2(h) ) penjuru prisma itu boleh dijadikan sebagai garisan permukaan. Tetapi, jika objek itu adalah sebuah selinder (Rajah 7.3 (a) – Rajah 7.3(e)) , garisan permukaan didapati dengan membahagikan lilitan bulatan selinder itu kepada 12 bahagian.

Rajah 7.2(a) Prisma segiempat sama

Rajah 7.2(b) Prisma segiempat tepat

Rajah 7.2(c) Prisma segitiga

Rajah 7.2(d) Prisma segiempat sama terpotong (dengan penutup)

Rajah 7.2(e) Prisma segiempat tepat terpotong(dengan penutup)

Rajah 7.2(f) Prisma segienam sama

Rajah 7.2 (g) Prisma segienam sama terpotong 30° (tanpa penutup)

Rajah 7.2(h) Prisma segienam sama terpotong pada lebih daripada satu satah (tanpa penutup)

7.3(a) Selinder tanpa satah pemotong

Rajah 7.3(b) Selinder dengan satah pemotong

Rajah 7.3(c) Selinder dengan lebih daripada satu satah pemotong

Rajah 7.3(d) Sambungan siku(selinder mempunyai garispusat yang sama)

Rajah 7.3(e) Sambungan Tee(Selinder yang mempunyai garispusat sama)

7.2.2   Cara jejari

Kaedah garisan jejari ini pula , sesuai digunakan bagi kon-kon tegak dan kon-kon oblik. Secara ringkas, kita lukiskan garisan sempadan dari puncak kon hingga tegaknya. Garisan ini dapat dibahagikan dengan membahagikan bulatan yang dilukis pada pandagan pelan kon itu kepada 12 bahagian yang sama. Garisan tepi kon yang condong dapat digunakan sebagai sempadan muka hamparan. Garisan tepi kon yang condong dapat digunakan sebagai sempadan muka hamparan. Rajah 7.3(a). Rajah 7.3(a) – Rajah 7.3(c) menunjukkan contoh-contoh hamparan kon dengan kaedah garisan jejari. Rajah 7.3(d) dan Rajah 7.3(j) pula menunjukkan dua contoh hamparan oblik kon dengan kaedah garisan jejari. Dengan kaedah ini, kita juga boleh menghamparkan bentuk prisma piramid. Yang penting, kita mestilah membina panjang sebenar terlebih dahulu bagi sempadan muka hamparan.

Rajah 7.3(a) Kon(tanpa satah                              Rajah 7.3(b) Kon (dengan satah 

                       pemotong)                                                                pemotong)

                                                                                                         

Rajah 7.3(c) Kon(dengan satah pemotong sudut 45°)

Rajah 7.3(d) Hamparan prisma piramid

Rajah 7.3(e) Piramid segiempat sama

Rajah 7.3(f) Piramid segienam sama

Rajah 7.3 (kiri) Piramid segitiga sama terpotong (tanpa penutup)
Rajah 7.3 (kanan) Piramid segiempat sama terpotong (tanpa penutup)

Rajah 7.3(i) Piramid segiempat sama terpotong (tanpa penutup)

Rajah 7.3(j) Piramid segienam sama terpotong (tanpa penutup)

7.2.3   Cara penigasegian

Dalam cara ini, permukaan objek dibahagikan kepada beberapa buah segitiga. Saiz sebenar segitiga itu perlu dicari. Kemudian ia disusun mengikut susunan yang kemas untuk membentuk sebuah rajah. Untuk mendapatkan saiz sebenar segitiga itu, kamu perlu mengetahui panjang sebenar setiap sempadannya. Cara mendapatkan panjang sebenar ditunjukkan dalam Rajah 7.4(a) hingga Rajah 7.4(b) dari pandangan hadapan. Rajah-rajah ini juga menunjukkan cara hamparan muka penigasegian. Ukuran tapak diukur dari pandangan pelan kerana ia adalah pandangan sebenar yang dilihat dari atas. Misalnya dalam rajah 7.4(a), panjang sebenar C4 adalah ukuran tapaknya dari pandangan pelan. Hamparan sepenuhnya didapati hasil daripada binaan beberapa segitiga yang diambil daripada panjang sebenarnya.

Rajah 7.4(a)

Rajah 7.4(b)